Przemyśl
Potężna twierdza na froncie wschodnim
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Twierdza Przemyśl to trzecia co do wielkości ? po Antwerpii i Verdun ? twierdza z pierwszej wojny światowej i jest jednym z największych obiektów tego typu w Europie. Zasłynęła nie tylko wielkością, ale i trudnością w jej zdobyciu ? Rosjanie robili aż trzy podejścia. Budowę twierdzy rozpoczęto w latach pięćdziesiątych XIX w. ? w czasie wojny krymskiej, gdy pogarszały się stosunki między Rosją a Austrią. Pierścień zewnętrzny, który jako pierwszy miał zatrzymać wroga, liczył aż 45 kilometrów.
Wzięta głodem
Pierwsze oblężenie na początku września 1914 r. przez przeważającą liczebnie armię rosyjską 130-tysięcznej wielonarodowościowej armii Habsburgów, nie zdobyło Przemyśla. Następne dwa też nie. Miało to ogromne znaczenie dla Austro-Węgier, ponieważ była to najważniejsza twierdza na froncie wschodnim, powstrzymująca wroga przed przedostaniem się go do Budapesztu i Wiednia. Po otoczeniu twierdzy przez Rosjan i oddaleniu miejscowej ludności, w zamknięciu znalazło się ponad 130 tysięcy żołnierzy oraz ok. 20 tys. koni. Z czasem więc w twierdzy brakowało pożywienia, magazyny świeciły pustkami, ograniczono racje żywnościowe i zaczęto wybijać konie na mięso. W obliczu głodu i groźby buntu podjęto decyzję o poddaniu i wysadzeniu twierdzy. Tak więc nigdy nie zdobyta twierdza, musiała upaść.
Fort Zniesienie
Przemyśl niemalże dookoła był otoczony fortami. Jeden z nich ? XVI, położony w centralnej części miasta, w czasie walk o Przemyśl nie odegrał większej roli, natomiast w okresie międzywojennym wykorzystywano go do ćwiczeń wojskowych, a w czasie drugiej wojny światowej zlokalizowano tu stanowiska obrony przeciwlotniczej. Do dziś zachowały się jego elementy ziemne. Nazwany fortem Zniesienie jest obecnie najlepszym punktem widokowym na Przemyśl i okolice. Pokryty alejkami służy spacerowiczom lubiącym wspinaczkę. Jego charakterystycznym punktem jest Krzyż Zawierzenia, postawiony w 2000 roku. 22-metrowy krzyż z 4-metrową postacią Chrystusa upamiętnia Rok Wielkiego Jubileuszu Chrześcijaństwa wraz z aktem zawierzenia miasta Bożemu Miłosierdziu. Schodząc z fortu w kierunku ul. Słowackiego, trafimy na kompleks cmentarzy wojennych (niemiecki, rosyjski i austro-węgierski z późniejszymi kwaterami polskimi), oraz cmentarz żydowski.
Nowy pomnik Dzielnego Wojaka
Zwiedzając militarne zbytki Przemyśla warto pamiętać, że miasto to jest uwiecznione w słynnej antywojennej powieści ?Przygody dobrego wojaka Szwejka?. Tytułowy bohater był ponoć uczestnikiem działań Wielkiej Wojny i od niedawna ma na przemyskim rynku pomnik.
Rocznicowa wystawa
Historię twierdzy Przemyśl, obejmującą okres budowy, począwszy od roku 1854, jej trzy oblężenia i warunki życia codziennego można zobaczyć w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej na wystawie „Twierdza Przemyśl” . Jest tam m.in. uzbrojenie, mundury, mapy, gazety i inne archiwalia, a w zaaranżowanej ziemiance zobaczymy, w jakich warunkach żyli żołnierzy C.K. Armii w czasie oblężeń. Część ekspozycji, przygotowana przez Instytut i Muzeum Wojskowości Węgierskiej w Budapeszcie, poświęcona jest węgierskim obrońcom Przemyśla, którzy stanowili znaczną część załogi twierdzy.
Dodaj komentarz