Wittenberga
Gospodarstwo pani Lutrowej
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Jednym z efektów nauki Marcina Lutra było rozprężenie w klasztorach. Mnisi i mniszki porzucali stan zakonny i szukali szczęścia w świeckim życiu.
Taką właśnie zbiegłą zakonnicą była Katarzyna von Bora, która wraz z jedenastoma innymi pannami uciekła z klasztoru cysterek w Nimbschen. Przez Torgau dziewczyny trafiły do Wittenbergi. Szybko powydawano je za mąż, by zapewnić im opiekę. Została jedna, właśnie Katarzyna. Ulokowano ją w domu malarza Lucasa Cranacha, przyjaciela i zwolennika Lutra i jednego z najbogatszych mieszkańców miasta. Coś tam biografowie wspominają o romansach, ale fakt faktem, że przez dwa lata kandydata na męża nie znalazła. A nie była wszak już młódką, miała 26 lat? Luter wreszcie znalazł chętnego pastora, ale panna Katarzyna stanowczo odmówiła twierdząc, że zgodzi się wyjść tylko za niego. Cóż było robić?
A jednak ślub
Filip Melanchton odradzał 42-letniemu byłemu zakonnikowi tę ekstrawagancję, dwaj inni przyjaciele byli za. 13 czerwca 1525 roku ślubu udzielił im Johannes Bugenhagen, a Justus Jonas został świadkiem. Mimo że teraz co roku Wittenberga świętuje wesele Lutra, to wielkiej fety nie było. Początkowo związek utrzymywano nawet w tajemnicy. Wkrótce jednak ujawnili małżeństwo światu a elektor saski darował nowożeńcom budynek, w którym mieścił się kiedyś klasztor augustianów. Ten sam, w którym nim rozpętała się reformacja mieszkał zakonnik Marcin Luter (Martin Luther) od chwili gdy przybył do Wittenbergi w 1508 r.
Pod silną ręką pani Katarzyny
Biografowie Marcina Lutra podkreślają zgodnie, że małżeństwo było niezwykle udane. Luter nie miał głowy do spraw przyziemnych, wolał debatować, studiować, nauczać? Inaczej pani Katarzyna. Wyremontowała podniszczone mury dawnego klasztoru, oprócz komnat dla rodziny znalazła miejsce na przedsięwzięcia zarobkowe: prowadziła stancję i jadalnię dla studentów, zorganizowała łaźnię, założyła ogród warzywny i hodowlę zwierząt gospodarskich, uruchomiła poklasztorny browar. Z powodzeniem zarabiała na utrzymanie rodziny. Lutrowie mieli sześcioro dzieci (dorosłości dożyło czworo), a gdy jedna z sióstr Marcina zmarła młodo, zaopiekowała się też jej przychówkiem. Katarzyna prowadziła dom otwarty, pełen gości, studentów, przyjaciół. Dbała, by na stole nie brakło jadła i napoju. I znajdowała na to pieniądze. A uczony małżonek wygłaszał wykłady przed studentami z całej Europy, pisał, jadł, pił? Aktywności nie zaniechała pani Katarzyna nawet kiedy została wdową.
Muzeum w dawnym klasztorze
Taką właśnie historię opowiada ekspozycja w dawnym klasztorze augustianów w Wittenberdze. Kiedyś nazywany był Czarnym Klasztorem, teraz Domem Marcina Lutra. Klasztor został wybudowany w latach 1504-05 dla augustiańskich eremitów. W 1564 r. spadkobiercy Lutra sprzedali budynek wittenberskiej uczelni, która urządziła tu dom dla studentów. Później mieściło się tu seminarium ewangelickie, szkoła dla biednych. Wreszcie z inicjatywy burmistrza Schilda, w 1883 r. urządzono tu muzeum historii reformacji. I pozostaje nim do dziś.
Życie i dzieło
Współczesna ekspozycja nosi tytuł Marcin Luter ? życie, dzieło, znaczenie (?Martin Luther ? Leben, Werk und Wirkung?. To nowoczesna ekspozycja multimedialna, ale prezentująca także oryginalne przedmioty. Odrestaurowano Lutherstube ? pokój mieszkalny Marcina Lutra z intarsjowanym drewnianym stropem, wysokim kominkiem, renesansowymi meblami. Przylega do pomieszczenie stanowiące czytelnię czy też gabinet gdzie reformator dyskutował ze studentami i przyjaciółmi. Tu miały miejsce słynne ?Rozmowy przy stole?, których zapis jest skarbnicą aforyzmów o życiu i wierze, wiele z nich jest aktualnych także dziś.
Wandale sprzed wieków
Podczas restauracji Lutherstube związanej z 500-leciem reformacji odkryto, zdygitalizowano i wyeksponowano wiele graffiti, które nabazgrali na ścianach dawni turyści-wandale. Doliczono się ich od 300 do 350. Odkrywane są wszędzie, na drewnie, tynku, szkle, nawet na spodzie stołu. Bo dom Lutra był miejscem swego rodzaju kultu już od śmierci mistrza w 1546 r. Najsłynniejszym graficiarzem, który zostawił po sobie pamiątkę był car Piotr Wielki. Zachowała się też oryginalna ? oficjalna ? księga pamiątkowa z wpisami z początku XIX w.
Dawne pamiątki
Wśród eksponatów znajdują się oryginalna ambona z kościoła NMP, nauczycielska toga, pierwsze edycje Biblii przetłumaczonej na niemiecki oraz inne pisma i księgi. Liczne są obrazy autorstwa malarzy reformacji ? Lucasa Cranacha Starszego i jego syna, także Lucasa z przydomkiem Młodszy. Są portrety elektorów, państwa Lutrów, ich przyjaciół reformatorów. Znaczna część ekspozycji pokazuje kluczową rolę pani Lutrowej w utrzymaniu rodziny.
Warto wiedzieć
Dom Marcina Lutra, Dom Melanchtona i kościół Zamkowy znajdują się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- o roku Lutra na stronach niemieckiej Centrali Turystyki (DZT)
- witryna poświęcona rocznicowym obchodom
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Szlakiem Marcina Lutra
W 1517 roku Marcin Luter przybił na drzwiach kościoła w Wittenberdze 95 tez... W 2017 roku, w 500-lecie reformacji, ruszamy jego śladem.
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
W domu Marcina Lutra trwa właśnie specjalna wystawa dedykowana Lutrowi w Wittenberdze. Jakim człowiekiem był Marcin Luter i dlaczego akurat on odegrał tak kluczową rolę w historii religii? 31 października 1517 roku niegdysiejszy katolicki mnich przybija gwoździem do drzwi kościoła zamkowego w Wittenberdze swoje 95 tez, które są protestem przeciwko handlowi odpustami. Właśnie w tym mieście odbywa się narodowa wystawa specjalna ?Luter! 95 skarbów ? 95 ludzi?, która potrwa jeszcze do 5 listopada. Pokazuje ona świat młodego Lutra na drodze do reformacji w bardzo przystępny sposób, zrozumiały również dla najmłodszych.
Nowatorska wystawa, ulokowana w Augusteum w przedniej części Domu Lutra, jest podzielona na dwie części. Pierwsza to ?95 skarbów?, która zawiera najważniejsze przedmioty ze sfery prywatnej Lutra, które przypominają, jak udało mu się zmienić bieg historii. Wśród nich znajduje się jego własna kopia Biblii oraz oryginał ?95 tez?. Druga część wystawy o nazwie ?95 ludzi? przedstawia portrety fascynujących osób z całego świata, nawiązujących do historii Lutra i jego dokonań. Rewolucjoniści, postacie Odrodzenia, autorzy, artyści oraz filozofowie, a wśród nich Astrid Lindgren, Johann Wolfgang von Goethe, czy nawet założyciel Apple?a ? Steve Jobs. Można być pewnym jednego ? temat wiecznie kontrowersyjnego reformatora nigdy nie zostanie pozostawiony sam sobie, ani w przeszłości ani dziś, a szczególnie nie w Wittenberdze.
Na zdjęciu – skarbonka z czasów reformacji.