Kijów
Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach

Od 1929 roku mieści się tu muzeum, w którym jednak od lat 90. XX w. odbywają się msze i modły w soboty, niedziele oraz wielkie prawosławne święta. To najkrótsza charakterystyka tego zabytku, zasługującego na znacznie szerszą popularyzację.
fot: Cezary Rudziński
Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
Nie przyciągają uwagi zielone, a nie złote, jak wielu tutejszych innych cerkwi, kopuły świątyni zbudowanej na wzgórzu. Ledwo wyłaniają się ponad konarami otaczających ją starych lip.
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
  • Kijów. Cerkiew św. Cyryla na Dorohożyczach
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Jest również tematyka wojenna z postaciami staroruskich wojów oraz księcia i członków jego rodziny (?Pochód książąt?). Ogromne wrażenie robi wielki fresk ?Sąd Ostateczny? wypełniający ściany, strop, kolumny i arki cerkiewnego narteksu ? krytego przedsionka przy frontowej ścianie świątyni. Uważany jest nie tylko za najstarszy, ale i najpiękniejszy o tej tematyce w całej sztuce staroruskiej.

Portret zagadkowego starca

Z wieków następnych szczególnie cenny jest fresk nazywany Portretem Zagadkowego Starca z XVII w. Dobrze zachowany, przedstawia Innocentego Monastyrskiego ? starca w mnisiej szacie i kapturze oraz z przeorską laską i polskim herbem szlacheckim. Z pochodzenia Żyd, z wyboru prawosławny, był on profesorem lwowskiego kolegium duchownego, archimandrytą (opatem) Derażyckim i ihumenem (przeorem) Kijewo-Kiriłłowskim. Bardzo zasłużonym dla tej cerkwi i klasztoru. Wspomniane około 2 tys. m kw. malowideł z końca XIX w. to sceny i postacie namalowane farbami olejnymi. Co prawda, poza kilkoma przypadkami oznaczenia ich monogramami malarzy, nie są podpisane, ale w większości o ustalonym już autorstwie.

Michał Wrubel i inni

Szczególnie ciekawe są malowidła Michała Wrubla (1856-1910). Pracował on w tej cerkwi w latach 1884-86, w Kijowie zaś do 1889 r. Przy czym malował zazwyczaj bez wcześniej przygotowanych szkiców, lecz prosto ?z głowy? na ścianach. Tutejsza twórczość stanowi ważną część artystycznego dorobku tego wybitnego, oryginalnego artysty. Dodam, że spod jego pędzla wyszło też sporo malowideł w kijowskim Soborze Włodzimierskim w centrum miasta, o którym napiszę osobno. Zaś najcenniejsze jego obrazy są w zbiorach Galerii Tretiakowskiej w Moskwie. Tu, w Cerkwi Kiriłłowskiej, namalował m.in. dużą scenę ?Wjazd Jezusa do Jerozolimy?. I jeszcze większą ?Zesłanie Ducha Świętego? z Marią w centrum, w otoczeniu 12 apostołów i kilka innych.

Oryginalny ikonostas

Ikonostas ma swoją osobną historię. Był zmniejszany, przebudowywany, częściowo niszczony. Obecny nie został wyrzeźbiony w drewnie, jak było w zwyczaju, lecz wykuty w marmurze wg. projektu prof. Prachowa. Ze srebrnymi carskimi wrotami, zrekonstruowanymi, m.in. z ocalonych ze zniszczonych fragmentami, na początku XXI w. O cerkwi  tej mógłbym jeszcze napisać sporo, ale nie jest moim celem zastępowanie przewodnika. Kto tylko będzie jednak mieć taką możliwość, zachęcam do jej odwiedzenia i poznania kryjących się w niej skarbów architektury i sztuki. Zapewniam, że nie będzie to czas, ani te kilka hrywien wydanych na bilet, stracone!

Polski napis z 1562 roku!

Wspomnieć muszę jeszcze o tzw. graffiti. Tak nazywane są tu napisy wyryte dawno temu na starych freskach. Nie znalazłem na ich temat żadnej wzmianki w znanych mi przewodnikach i innych źródłach. Dowiedziałem się o nich dopiero podczas zwiedzania. Znajdują się one zresztą w miejscach mało widocznych, na obrzeżach lub w ciemnych miejscach fresków. Głównie pisane są cyrylicą, ale również? po polsku. W większości przypadków dają się odczytać tylko poszczególne słowa lub nawet ich fragmenty. Ale jeden zwrócił moją szczególna uwagę, zwłaszcza datą. Odczytałem, wyryte ładnym charakterem pisma: ?Święty Boże zmiłuj się?(dalej nieczytelne)?. I pod tym data: ?Rok 1562, marca 1 dnia??.

Czytaj dalej - strony: 1 2 3

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij