Łuck
Liczne świątynie wielu religii

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Do sali modłów dobudowano więc kwadratową, pięciopoziomową wieżę i dwa dodatkowe budynki. Synagoga, w której były osobne sale dla mężczyzn i kobiet, mieściła się też jesziwa – szkoła religijna. Czynne one były do II wojny światowej. Podczas niej zniszczeniu uległy przybudówki oraz dach głównej sali modłów. W różnych okresach w mieście czynnych było od 12 do 50 synagog. 1981 r. tę największą wyremontowano i zamieniono w kompleks sportowy ”Dynamo”. Sądząc ze stanu murów zewnętrznych, nie bardzo się on troszczy o zabytkową budowlę.
Nie ma już tu karaimów
Na Starym Mieście, niedaleko od synagogi, przy ul. Karaimskiej, na której, i w jej sąsiedztwie, przez pięć wieków mieszkali potomkowie Karaimów – jeńców sprowadzonych z Krymu przez ks. Witolda. Mieli tu również swoją świątynię, kenesę. Po II wojnie światowej zmuszono ich do wyjazdu, część do Polski, część do innych krajów, a w 1972 r. świątynię tę zniszczono.
Przy jednej z głównych staromiejskich ulic, Danyły Halickiego, stoi najdłużej obecnie czynna bez przerwy świątynia miasta, cerkiew Pokrowska. Czyli pod wezwaniem Opieki Matki Bożej. Ufundował ją w XIII w. w. ks. Witold, później ją odbudowywano po zniszczeniach w trakcie najazdów mongolsko-tatarskich, a także przebudowano w stylu baroku. Niegdyś katedra unicka, obecnie prawosławny sobór patriarchatu moskiewskiego. Natomiast najmłodszym zabytkiem łuckiej Starówki jest kościół luterański, nazywany tu kirchą. Wzniesiono go w latach 1906 – 1907 wg. projektu arch. Christiana Boitelspahera, na miejscu zniszczonego w 1845 r. kościoła karmelitów. W stylu neogotyckim, dla niemieckich kolonistów na Wołyniu.
„Kircha” baptystów i Bractwo Łuckie
Później dobudowano do niego budynek parafialny z mieszkaniem pastora i szkołą. Po wysiedleniu Niemców po II wojnie światowej umieszczono w nich i kościele Wołyńskie Archiwum Okręgowe. Obecnie przywrócono im dawne funkcje, mieści się w nich świątynia baptystów. Trzy kolejne zabytkowe budowle sakralne mieszczą się już w nowszej części miasta. Jest to kompleks architektoniczny byłego prawosławnego Bractwa Łuckiego. Troszczyło się ono o zachowanie wiary prawosławnej oraz miejscowego języka nazywanego później ukraińskim, w tym jego ochronę oraz kulturę przed katolizacją i polonizacją.
Były tam cele dla członków Bractwa, szpital, szkoła, biblioteka i drukarnia. Należeli do niego m.in. tak znaczący w dziejach i kulturze rusińskiej (tak ją nazywano w Polsce) i ukraińskiej ludzie, jak metropolita kijowski, później prawosławny święty Petro Mohyła (1597-1647), hetman Petro Konaszewicz-Sahajdaczny (1575-1622), poeta i działacz polityczny oraz społeczny Danyło Bratkiwśkyj (lata 30. XVII w. – w 1702 r., ścięty na łuckim rynku) i inni. Na początku XVIII w. świątynia i monaster przyłączyły się do greckokatolickiego zakony bazylianów.
Trynitarze wykupujący jeńców
W 1795 r, po przyłączeniu Wołynia do Rosji w rezultacie rozbiorów Polski, stały się one ponownie prawosławnymi. Budynki tak bardzo ucierpiały jednak w pożarze 1803 roku, że później trzeba je było w większości rozebrać. W końcu XIX w. cerkiew częściowo odbudowano. W 1957 r. komuniści urządzili w niej planetarium. W 1990 r. obiekty zwrócono wiernym. Jest to cerkiew p.w. Podniesienia Krzyża z klasztorem. Obecnie mieści się w nich Muzeum Bractwa Łuckiego, a w podziemiach nekropolia, w której chowano jego członków.
Dodaj komentarz