Szczecin
Matka Ziemia powróciła po latach

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na Cmentarzu Centralnym odsłonięto pomnik Matka Ziemia. Jest kopią rzeźby Matka Ziemia (Muter Erde), dzieła Ernsta Barlacha, który wykonał ją na zlecenie szczecińskiego kupca Richarda Biesela. Stanęła przy rodzinnym grobie Bieselów w 1921 r.
Znana, już wówczas uważana za cenne, ponadczasowe dzieło sztuki rzeźbiarskiej, uwieczniana była na wielu przedwojennych pocztówkach. W przewodniku turystycznym o cmentarzu z 1928 r. zapisano m.in. Obok okrągłego rosarium, wokół którego znajdują się pięknie ukształtowane drzewostany, przechodzimy do miejsca, które ERNST BARLACH obdarzył pomnikiem, Matką Ziemią, pośród rosnącego lasu, owiewanego wiatrami Pomorza. Rzeźba w 1967 r. opuściła Cmentarz Centralny i Szczecin, unikając w ten sposób losu wielu pomników i nagrobków niemieckich. Oryginał Matki Ziemi stanął w parku kaplicy św. Gertrudy w Güstrow – Muzeum Ernsta Barlacha.
Przeciwieństwo narodzin i śmierci
Kopię Matki Ziemi w skali 1:1 wykonała w technice odlewu w sztucznym kamieniu młoda szczecińska rzeźbiarka Monika Szpener. Zastosowała dodatki doskonale imitujące fakturę wapienia muszlowego, w którym hamburski kamieniarz Friedrich Bursch wykuł rzeźbę według projektu Ernsta Barlacha w 1920 r. Materiał podkreśla fałdy i łagodzi ciężar zwartej, masywnej, a przez to monumentalnej rzeźby, nadając jej wrażenie lekkości i ruchu. Matka Ziemia – postać kobiety z przymkniętymi ciężkimi powiekami tchnie spokojem. Okryta jest w całości chustą, pod którą ukryte są wyciągnięte, przyjmujące ręce. Obleczona na nich szata opada łagodnie na łono.
Matka Ziemia należy do toposu Ziemi jako istoty żywej znanego od starożytności (choćby w mitologii greckiej bogini Gaja to Ziemia-Matka). Matka i Ziemia jednocześnie łączy w sobie przeciwieństwo narodzin i śmierci.
Pomniki Ernsta Barlacha
Odsłonięcie pomnika połączone zostało z otwarciem wystawy w szczecińskim Muzeum Narodowym pod nazwą Ernst Barlach. Obrazy śmierci w twórczości niemieckiego ekspresjonisty. Kompozycja nagrobna Matka Ziemia stała się punktem wyjścia do opracowania wystawy tematycznej związanej z rzeźbą sepulkralną i kommemoratywną w twórczości artysty. Na wystawie zgromadzono ponad sto eksponatów: zapiski w dziennikach i szkicownikach, rysunki projektów, prace graficzne, szkice rzeźbiarskie i modele autorskie rzeźb – obrazujących dorobek Ernsta Barlacha w sztuce cmentarnej, jak również w pomnikach poświęconych ofiarom I wojny światowej. Te drugie, uwiecznione w pomnikach dla Güstrow, Magdeburga, Kilonii i Hamburga z lat 1927-1931, są wyrazem pacyfizmu Barlacha. W jego pomnikach ku czci poległych nie ma heroizmu, wojennej glorii i buty.
Dodaj komentarz