Nieśwież
Nowe oblicze magnackiego zamku

Zamek na wyspie zawsze stanowił odrębny od miasta zespół. Wchodzi się do niego przez wysoką, kutą, z pięknymi herbami – polskim orłem z tarczą z trzema rogami na piersiach. To jedna z najwspanialszych magnackich rezydencji I i II Rzeczypospolitej.
fot: Cezary Rudziński
Nieśwież. Nowe oblicze magnackiego zamku
W ciągu odrestaurowanych sal dostępne jest już tymczasowe muzeum z wieloma cennymi eksponatami. Są stare księgi, mapy, obrazy, trochę zabytkowych mebli, sprzęty.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Podobno pojawia się w nim od czasu do czasu o zmierzchu kobieca postać w czarnych szatach i krąży po pałacowych komnatach. Uważana jest za duszę Barbary Radziwiłłówny, żony ostatniego z królewskiej dynastii Jagiellonów, Zygmunta Augusta, rzekomo otrutej przez jego matkę, królową Bonę. I zapowiada nieszczęście. Ostatni raz Czarną Damę widziano podobno w przeddzień wielkiego pożaru, który w 2002 roku pochłonął znaczną część zamku. Bo oprócz okresów wspaniałości i sławy, miał on również momenty tragiczne. O zniszczeniach spowodowanych przez Szwedów już wspomniałem. Grabili go także Rosjanie i Niemcy. W latach międzywojennych po raz kolejny przeszedł do historii po spotkaniu w Nieświeżu w 1926 roku marszałka Józefa Piłsudskiego z ziemiaństwem i zawarciu z nim głośnego porozumienia. Wrzesień 1939 roku zapoczątkował ostateczny upadek rodowej siedziby Radziwiłłów.

Najpierw pojawili się w niej bolszewiccy komisarze. Później w pałacu urządzono szpital dla niemieckich, a następnie radzieckich oficerów. Kolejno też lecznicę dla partyjnej i państwowej „nomenklatury” oraz międzykołchozowe sanatorium. Nowi właściciele kierowali się, jak można przeczytać we wspomnianym przewodniku, zasadą: „pokój chatom, wojna pałacom”. Obcy ludzie przynieśli swoje plebejskie wartości i nawyki. Przerabiali, przemalowywali, przestawiali. A dzieła zniszczenia dopełnił wspomniany już pożar w końcu 2002 roku.

Na szczeblu prezydenckim zapadła jednak decyzja o odbudowie dawnej rezydencji Radziwiłłów, połączonej z pracami archeologicznymi i badawczymi. Gdy byłem w Nieświeżu wiosną 2008 roku prace były już bardzo już zaawansowane, prowadzone pod patronatem UNESCO. Miały zakończyć się w 2010 roku. Nowe odkrycia 300-letnich fresków i innych zabytkowych detali, tajnych przejść, a także problemy finansowe, gdyż rewaloryzacja odbywa się wyłącznie ze środków białoruskich, spowodowały pewien „poślizg”. Ostateczne zakończenie robót i dostosowanie zamku do nowych funkcji spodziewane jest w tym roku.

Niektóre prace mogą się przeciągnąć dłużej. W zespole zamkowym są bowiem również wspaniałe, chociaż też podlegające rewitalizacji, parki. Z pięknymi starymi drzewami i krzewami, rzeźbami itp. Ale to co zobaczyłem w Nieświeżu obecnie, budzi uznanie. Dobiegają końca prace przy porządkowaniu fosy. Odbudowywany jest murowany most nad nią do zamkowej bramy.

W ciągu odrestaurowanych sal dostępne jest już tymczasowe muzeum z wieloma cennymi eksponatami, m.in. starym, wielkim globusem z XVII w. ze skóry, jedynym na świecie na którym zaznaczono Nieśwież (co podkreślał oprowadzający nas przewodnik – pracownik naukowy zamku). Są stare księgi, mapy, obrazy, trochę zabytkowych mebli, sprzęty. Na oszklonych, dostępnych ze wszystkich stron stołach, stoją makiety zamku w różnych okresach. Pełna ekspozycja muzealna, już w stałych salach, ma być dostępna dla zwiedzających wiosną lub latem. Otwarte zostaną galerie, zbrojownia i najstarsza część pałacu ze wspomnianymi freskami. Także już w 2011 roku mają rozpocząć przyjmowanie gości luksusowy hotel, restauracja i kawiarnia. Będzie co oglądać – chociaż i to, co już jest dostępne, robi mocne wrażenie nawet na ludziach, którym nie są obce europejskie zamki i pałace – oraz gdzie przenocować i zjeść.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij