Gołuchów
Ogród dendrologiczny, czyli arboretum

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Arboretum to ogród dendrologiczny, w którym kolekcjonuje się drzewa i krzewy oraz zwykle prowadzi się badania nad nimi.
Przy arboretach działają placówki naukowe badające morfologię, anatomię, ekologię, fizjologię i genetykę roślin drzewiastych oraz możliwości aklimatyzacji gatunków obcych. Zajmują się też one wprowadzaniem i uprawą tych roślin.
Ogród wokół zamku
Takim arboretum jest park wkoło zamku w Gołuchowie. Jest on najstarszym i największym arboretum założonym w stylu angielskim w drugiej połowie XIX wieku. Twórcami ogrodu byli hrabina Izabella Działyńska, hrabia Jan Działyński i ich ogrodnik Adam Kubaszewski. Ten ostatni pracował w rezydencji Działyńskich w latach 1854-1919. Pisał on swoistego rodzaju pamiętniki o ogrodzie ilustrując je rysunkami o pogodzie, o swojej pracy i życiu mieszkańców rezydencji.
Z tych zapisków można poznać szczegóły jak tworzono park gołuchowski. Sześć rękopisów udostępniono w internecie. Między innymi można wyczytać, że nagrodzono w Bydgoszczy w roku 1880 projekt założenia parkowego w Gołuchowie. W roku 1874 ostatecznie ustalono obszar parku. Wtedy zaczęto sprowadzać od słynnych ogrodników francuskich sadzonki drzew i krzewów. W roku 1895 powierzchnia parku wynosiła 151 ha. Istniały wtedy szkółka iglaków, drzew i krzewów owocowych, ogród owocowo warzywny oraz winnice, ananasarnia i oranżerie.
Park w Gołuchowie jest przykładem ogrodu naturalistycznego uzupełnionego kolekcją dendrologiczną (dendrologia to drzewoznawstwo ). Park arboretum w Gołuchowie ma dziś powierzchnię 158 ha. Na jego terenie znalazło się ok. 3 km doliny rzeki Ciemnej, która jest dopływem Prosny. Są też dwa stawy o powierzchni łącznej 5 ha.
Co kryje się w parku
Park można podzielić na dwie części. Część północna charakteryzuje się zachowanymi naturalnymi lasami. Część południowa jest ozdobna i tu znajdują się różne zadrzewienia zaadaptowane w terenie.
W roku 2004 wykonano inwentaryzację i okazało się że w parku znajduje się 80 tys. drzew, w tym 262 miało wymiary pomnikowe. W parku rośnie ok. 600 odmian i gatunków drzew i krzewów. Do najstarszych i najpiękniejszych w Polsce należą rosnące tu dęby szypułkowe, graby pospolite, sosny rumelijskie, lipy drobnolistne, daglezje zielone i inne. Zgromadzone drzewa przyjmują różne formy. Rosną jako drzewostany, grupy drzew, pojedyncze okazy, kępy drzew i krzewów. Znajduje się tu pięć zabytkowych alei: dębowo grabowa, daglezjowa, świerkowa, lipowa i lipowo-grabowa.
Na terenie parku odnotowano wiele gatunków rzadkich w skali kraju. Są zbiorowiska roślinne objęte ochroną prawną. Przykładem takim jest dawna szkółka drzew i krzewów, dziś będąca ogrodem rośli ozdobnych. Rośnie tu ok. 200 gatunków drzew, krzewów i bylin. Jest tu także odrestaurowana ananasarnia oraz zabytkowe winnice.
Duże zróżnicowanie parku spowodowało, że na jego terenie żyje wielu gatunków zwierząt objętych ochroną. Podczas wspomnianej inwentaryzacji stwierdzono obecność 7 gatunków płazów, 3 gatunki gadów, 70 gatunków ptaków oraz 26 gatunków ssaków. Wśród nich był bóbr europejski. Doliczono się też ok. 300 gatunków grzybów, 27 gatunków mszaków i ok. 30 porostów.
Z myślą o zwiedzających
Od wielu lat prowadzona jest rewaloryzacja części ozdobnej i leśnej. Wyremontowano stawy, mostki, popularne ścieżki spacerowe i edukacyjne. Przed wieloma okazami drzew i krzewów stoją tablice informujące skąd ta roślina pochodzi i czym się charakteryzuje. W roku 1965 park wpisano do rejestru zabytków a od roku 1989 jest objęty ustawą o ochronie przyrody. Park udostępniono publiczności w roku 1986. Otwarto wtedy Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie, który dba o funkcje dydaktyczne i rekreacyjne parku z jednoczesnym utrzymaniem warunków przyrodniczych i estetycznych.
Park arboretum w Gołuchowie jest największym ogrodem botanicznym administrowanym przez Lasy Państwowe. Rocznie odwiedza go ok. 200 tys. turystów. Ale nie tylko park ich przyciąga. Jest tu zamek oraz kilka obiektów, w których znajduje się jedyne w Polsce Muzeum Leśnictwa. Między innymi jest to Powozownia, Owczarnia, Oficyna, Dybul i inne. W parku jest również zagroda z żubrami, konikami polskimi, danielami i dzikami.
Położenie Gołuchowa zachęca do spacerów mieszkańców Kalisza, Ostrowa Wlkp. oraz Pleszewa. Gołuchów znajduje się przy szosie z Kalisza do Poznania i tu wielu przejeżdżających może się zatrzymać na parę godzin.
Dodaj komentarz