Żarki
Dawne rzemiosła w żydowskim sztetlu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Z zabytków wart poznania jest kościół parafialny pw. św. Szymona i Judy Tadeusza z 1522 r., rozbudowany w XVII wieku. Ponadto dawny kościół szpitalny św. Barbary, też z XVII w., oraz ruiny kościoła św. Stanisława z XVIII w. A w dzielnicy Leśniów klasztor paulinów i sanktuarium MB Leśniowskiej, patronki rodzin. Z budowli świeckich XIV-wieczna Strażnica Przewodziszowice, duży zespół kamiennych stodół z końca XIX i XX wieku, mur i baszta – pozostałości zespołu dworskiego Korycińskich z XVIII w. oraz zabytki kultury żydowskiej: dwa kirkuty – cmentarze stary i nowy, wspomniana synagoga oraz cały Szlak Kultury Żydowskiej.
Wszystko do dotykania
Dużym zainteresowaniem cieszy się Stary Młyn, w którym po przebudowie urządzono Muzeum Dawnych Rzemiosł. Jeszcze do 1992 r. produkowano w nim mąkę. Powstała tu multimedialna, nowoczesna wystawa pokazująca dzieje żareckich rzemieślników, których w przeszłości było wielu. Trudnili się m.in. piekarstwem, szewstwem, bednarstwem i kołodziejstwem. Dla dzieci ciekawe jest już samo wejście do młyna, gdyż litery tworzące napis MUZEUM są ruchome.
Zorganizowane zwiedzanie młyna rozpoczyna film. Stary młynarz targuje się na nim z przyjeżdżającym z ziarnem Żydem, przy okazji wprowadzając turystów w realia miasteczka sprzed lat. Bohaterowie filmu dobijają targu, zboże trafia do młyna, a odwiedzający wchodzą na sale wystawowe. Dorośli mogą sprawdzić swoją znajomość zbóż, a dzieci szukać mysiej norki, zdobywać pieczątki, a nawet mleć ziarenka. Bohaterami drugiego filmiku są… gadające bochenki chleba.
Parter wypełniają dawne urządzenia z możliwością aktywnego ich poznawania. Każdy zwiedzający może dotykać wszystkiego co jest w ekspozycji, przesuwać, włączać się w młyńskie prace, czy rozwiązywać multimedialne quizy w warsztatach rzemieślniczych. Także na piętrze, gdzie poznać można tajemnice żareckich rzemieślników − kołodzieja, szewca czy bednarza − i posłuchać historii żareckich rodzin. Wiele eksponatów jest naprawdę ciekawych. Np. żarna, w których można samodzielnie mleć ziarna na mąkę.
Śladami sztetla
Szlak Kultury Żydowskiej, który można pokonywać zarówno z przewodnikiem jak i indywidualnie, korzystając z bezpłatnie wypożyczanego w punkcie informacji turystycznej audioprzewodnika, skanując QR-cod lub z drukowanym przewodnikiem, ma 6 przystanków. Zwiedzanie poprzedza informacja o tutejszych Żydach i ich udziale w życiu gospodarczym miasta w przeszłości oraz w walkach w powstaniach narodowych oraz we Wrześniu 1939 r.
Warto wiedzieć
* Żarki są jedynym miastem w północnej części Jury Krakowsko – Częstochowskiej z zachowaną synagogą, kirkutem oraz charakterystyczną zabudową centrum.
* Istniała tu dwuczęściowa rzeźnia. W jednej odbywał się ubój rytualny dla wyznawców judaizmu, w drugiej dla chrześcijan.
* Na starym kirkucie wystawiony jest duży fragment macewy mężczyzny zmarłego w roku 1739.
* Na nowym kirkucie na Kierkowie zachowało się ok. 900 macew, niekiedy z bogatą symboliką, liternictwem i zdobieniami.
Dodaj komentarz