Soce
Kamienne krzyże na rozstajach dróg

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Prawosławni i sekciarze
Na przełomie XIX i XX wieku wieś Soce była piśmienną wyspą na niepiśmiennym ? w przewadze ? Podlasiu. A było tak dzięki edukacyjnej działalności prawosławnych księży Grzegorza i Flora Sosnowskich, którzy we wsiach parafii Puchły (do niej należała i należy wieś Soce) zakładali szkółki. Szkoła w Socach powstała w 1884 a działała do 1915 roku. Wtedy to, w obliczu niemieckiej ofensywy, prawosławni mieszkańcy wsi zostali ewakuowani w głąb Rosji. Wrócili po wojnie do zgliszcz i nieprzyjaznej prawosławnym II Rzeczypospolitej. Państwo zlikwidowało parafię w Puchłach, dyskryminowało wiernych. To było zapewne przyczyną, że wśród mieszkańców wsi Soce posłuch znaleźli samozwańczy prorok Ilja oraz subotnicy.
Jak długo okiennice pozostaną otwarte?
Wieś w całości ma drewnianą zabudowę. Wiele domów zdobią bogate dekoracje snycerskie: ozdobny szalunek na szczytach, podokienniki, nadokienniki, okiennice, wiatrownice i narożniki. Nie wszyscy letnicy potrafili uszanować niezwykłe dekoracje Krainy Otwartych Okiennic?
Warto wiedzieć
* Soce należą obecnie do prawosławnej parafii Puchły. We wsi znajduje się jednak drewniana cerkiewka ? kaplica pod wezwaniem św. proroka Eliasza. Wybudowano ją na początku XX w, wewnątrz znajduje się niewielki ikonostas.
* W dniu patrona (14 listopada) mieszkańcy obchodzą wieś w procesji. Obrzęd rozpoczyna się od nabożeństwa w kaplicy. Potem mężczyźni wynoszą z niej chorągwie i krzyż, a kobiety ikonę świętego. Procesja podąża od domu do domu. Przed każdym obejściem stoi przykryty białym obrusem stół, a na nim chleb, sól i świeczka. Gdy procesja dochodzi do gospodarstwa, mieszkająca w nim rodzina przyklęka, a pop święci i błogosławi. I tak od domu do domu.
Jeździłem po tych wsiach na rowerze: Soce, Puchły, Trześcianka.Malownicza okolica, domy bardzo ładnie zdobione. Szkoda, że nie wszyscy miastowi, którzy kupili tam domy zachowują stare. Widziałem plastikowe okna. Ktoś powinien zabronić. Konserwator zabytków? te domy chyba nie są wpisane na listę?
Zastanawiałem się, dlaczego te trzy wsie? A inne nie? Przecież wysiedleni byli z wielu wsi, a zwyczaj zdobienia snycerskiego zagnieździł się tylko w tych trzech.