Malá Tŕňa
Spojrzenie z wieży na słowacki Tokaj

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na stoku wzgórza wśród winnic stoi widokowa wieża w kształcie ażurowej beczki. Nie dziwota: jesteśmy wszak w królestwie wina.
Z górnego tarasu roztacza się ładna panorama na słowacką część tokajskiego regionu winnego.
Wzgórza
Po metalowych schodach wychodzę na platformę widokowa położoną 12 m nad ziemią. Sama konstrukcja jest jeszcze o metr wyższa. Za plecami mam Wzgórza Zemplińskie (po słowacku to Zemplínské vrchy, po węgiersku Zempléni-szigethegység albo Zempléni-rögök), maleńkie odosobnione pasemko należące do Zachodnich Karpat Wewnętrznych. Najwyższym tu wzniesieniem jest Rozhľadňa (469 m n.p.m.), a nasza wieża stoi na stokach Šimonov vrch (331 m), między miejscowościami Malá Tŕňa i Černochov, na wysokości 190 m n.p.m. Południowe skłony tych wzgórz zajmują tokajskie winnice.
Niziny
Przede mną rozległa równina. To nizina Wschodniosłowacka (Východoslovenská nížina), która jest północno-wschodnim skrajem Wielkiej Niziny Węgierskiej. Gdzieś tam w oddali, kilka kilometrów na południe od Wzgórz Zemplińskich, w miejscu, gdzie Bodrog przecina granicę z Węgrami i płynie w stronę miasteczka Tokaj, by tam połączyć się z Cisą, leży najniżej położony punkt Słowacji ? 94 m n.p.m. Niedaleko od tego miejsca znajduje się Slovenské Nové Mesto, które ? nim podzieliła je granica, było częścią większego Sátoraljaújhely. Widać je w oddali.
Góry
Perspektywę od zachodu zamyka długie pasmo górskie, wyższe od tego, na którym stoimy. To ciągnące się południkowo Góry Slańskie (Slanské vrchy), które ku południowi, za granicą przechodzą w Góry Zemplińskie zwane też Górami Tokajskimi (Zempléni-hegység lub Tokaji-hegység). Trudno rozeznać się w geografii tokajskiego pogranicza. A to przez geografów słowackich i węgierskich, którzy dzielą te góry na odrębne pasma. Na szczęście nasi ? geomorfologicznie pasmo tworzy jedną całość ? wszystkie te góry i wzgórza zbierają w jeden 80-kilometrowy łańcuch i nazywają Górami Tokajsko-Slańskimi.
Po co tyle geografii?
Historycznie ten obszar stanowił jedno. Tokajski region winiarski został ustanowiony w 1737 r. w należącej wtedy do Węgier krainie Zemplin. Królewski dekret wytyczył jego zasięg, określił, na których stokach można uprawiać tokajskie szczepy, na których nie. W 1920 roku, gdy traktatem w Trianon usankcjonowano rozpad monarchii Habsburgów i powstanie nowych państw ? tu Czechosłowacji i Węgier, granica podzielił region tokajski na nierówne części. Po słowackiej stronie znalazło się około 10 proc. obszaru. Teraz dla turysty granicy praktycznie już nie ma. Ale to węgierska część regionu kojarzy się powszechnie z winem ? tokajem. W 2002 r. została wpisana na listę dziedzictwa światowego UNESCO. Zdecydowały o tym walory przyrodnicze, architektoniczne i kulturalne, a przede wszystkim tradycje winiarskie. Słowacka część Tokaju, zgłoszona już z tych samych przyczyn, dopiero czeka na wpis.
Tokaj jest tylko jeden
Tokaj je len jeden ? czytam hasło na tablicy przed wieżą wybudowaną w ramach programu Tokajski szlak winny. Program ten jest wynikiem? słowacko-szwajcarskiej współpracy. Wieżę zbudowano w 2015 r. Jest ogólnodostępna, monitorowana, podświetlona nocą. Energię czerpie ze słonecznej baterii. Na tarasie widokowym opisano panoramy, można skorzystać z lunety. Poniżej, na tablicach reklamują się słowackie winnice.
Dodaj komentarz