Szczecin
Macewy na Cmentarzu Centralnym
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Ekshumowano kilka grobów i przeniesiono prochy na kwaterę. Powstał park. Jest tam również boisko. W 1988 r. z kilku płyt nagrobnych wzniesiono pomnik projektu Zbigniewa Abrahamowicza, upamiętniający starą nekropolię. Nekropolia żydowska w Szczecinie przetrwała wojnę w stanie niezniszczonym. Cenny zabytek kultury wyznania mojżeszowego, pozostawiony sam sobie stał się celem hien cmentarnych. Macewy wywożono i używano do budowy ogrodzeń, ścieżek…
Odszedłeś. Odejdź.
Na żydowskiej kwaterze znajduje się około 150 grobów. Napisy na macewach w języku jidysz, hebrajskim i polskim, opatrzone epitafiami, nierzadko rzeźbionym ornamentem. Groby mężczyzn oddzielnie od grobów kobiet. Na kilku płytach zdjęcia, jak chociażby na tej upamiętniającej dziesięcioletnią Itę – to wpływ kultury chrześcijańskiej, podobnie jak palenie zniczy, czy stawianie kwiatów. Na grobach często leżą kamienie. Ten zwyczaj ma swoje źródło w starożytności, gdy zmarłych na pustyni przykrywano kamieniami. Ale też jest to przekaz: Odszedłeś. Odejdź.
Pozostaje wrażenie, że szczecińska Gmina Żydowska zamiera. Odchodzi pokolenie Żydów znających język, kulturę i tradycję żydowską. Pokolenie tych, którzy związali swoje życie ze Szczecinem, byli jego pionierami. Gmina nie ma rabina. Nie zawsze udaje się spełnić wymóg minjanu, dziesięciu osób potrzebnych do szabatowej modlitwy.
Warto wiedzieć
Żydzi zaczęli zasiedlać Szczecin po wprowadzeniu w 1812 r. reform Fryderyka Wilhelma III umożliwiających im zamieszkanie w miastach-twierdzach, miastach o wojskowym charakterze. Wolność poruszania się i osiedlania wprowadziła następnie ustawa z 1847 r. Pod koniec XIX w. nasiliła się emigracja Żydów z Europy Środkowo-Wschodniej do Niemiec. Społeczność tę nazywano Ostjuden. Wśród nich byli Żydzi, którzy w 1920 r. mieli prawo do obywatelstwa polskiego. Niemiecki spis ludności z 1925 r. podaje liczbę 51 tys. osób wyznania mojżeszowego mających obywatelstwo polskie. Stanowiło to 11 proc. całej ludności żydowskiej zamieszkującej w Rzeszy. W tym czasie w Szczecinie zamieszkiwało ok. 2500 Żydów, w tym ok. 200 z obywatelstwem polskim.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 2
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Bardzo ciakawy artykul i piekne zdjecia. Jedna uwaga : to nie w szabat potrzebny jest tzw minjan, obecnosc 10 mezczyzn, ale przy modlitwie po smierci czlonka gminy. Ta modlitwa nazywa sie kadisz. Pozdrawiam Haline globtroterke.
Nie czuję się autorytetem w tej kwestii, ale wydaje mi się, że minjan jest potrzebny nie tylko do kadiszu, a do innych obrzędów religijnych też. A kadisz to nie tylko modlitwa za zmarłych, ale jedna z ważniejszych modlitw w sprawach różnych…