Kijów
Ikony pisane czy malowane?

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Już w XI wieku Kijów, a zwłaszcza Ławra Pieczerska była centrum malowania ikon. Z klasztornej szkoły malarstwa wywodzili się, tradycyjnie anonimowi, autorzy sławnych, tworzonych także poza murami tego monastyru staroruskich fresków i mozaik.
Była w niej także bogata biblioteka, a w 1615 roku rozpoczęła pracę drukarnia z której wychodziły nie tylko księgi i druki religijne, ale również elementarze, kalendarze, wiersze oraz podręczniki historii i językoznawstwa.
Tu konieczne jest wyjaśnienie…
Nie używam przyjętego u nas, także przez część historyków sztuki, określenia „pisanie” ikon. Z uzasadnieniem, że są to dzieła ze sfery bardziej ducha niż sztuki, a więc w odróżnieniu od obrazów o innej tematyce nie maluje się ich, lecz właśnie „pisze”. Tymczasem jest to brednia, używanie rusycyzmu, dowód językowej ignorancji. Rosyjski bowiem – inaczej niż polski, w którym malowanie to zarówno tworzenie obrazów olejnych, temper, pasteli, akwarel, fresków itp. jak i pokrywanie farbą ścian, płotów, czy samochodów – odróżnia malowanie twórcze i użytkowe.
Tajemnica „pisania” ikon…
„Pisze się”, a więc w tłumaczeniu na polski maluje i nie ma na to w rosyjskim innego określenia, zarówno ikony, jak i obrazy, freski itp. Malarstwo to żywopis… Artysta malarz to w przypadku ikon – ikonopisec, zaś obrazów – żywopisec. Lub w obu przypadkach chudożnik – artysta. Ale tylko w rozumieniu twórcy sztuk pięknych: malarstwa, rzeźby, grafiki itp. Bo termin ten, znowu inaczej niż w polskim, nie obejmuje artystów teatru, filmu czy estrady nazywanych wyłącznie artistami. Natomiast malowanie użytkowe wspomnianych już ścian itp. (ale także warg, brwi czy włosów) to „kraszenie”, czyli pokrywanie kraskami – farbami. Człowiek, który zajmuje się tym zawodowo, to maliar – malarz. Przy czym nie można w ten sposób nazwać artysty malarza, chyba, że chce się go określić pogardliwie jako pacykarza.
Oto cała „tajemnica” językowa „pisania” ikon…
Dodaj komentarz