Ima tuka kymping? ? pytam przygodnego sprzedawcę. ? Niama ? odpowiada, kiwając potakująco głową. Chwila konsternacji, jakie towarzyszą mi od kilku dni. Nie mogę się przyzwyczaić, że Bułgarzy kiwają na opak. Skąd im się to wzięło?

? Ale kiedyś był? ? ciągnę konwersację w jakimś bliżej nieokreślonym ogólnosłowiańskim narzeczu. To znaczy ja rzucam słowa, które wydają mi się zrozumiałe dla mojego rozmówcy. On mówi po bułgarsku, a może po macedońsku, trudno odróżnić. W końcu jesteśmy w Macedonii Piryńskiej, tej części Bułgarii, w której mieszkają Macedończycy. Od niepodległych rodaków dzieli ich granica. Tuż-tuż.
? Kemping? Kiedyś był… ? przeciąga w zamyśleniu ? … Tak. Tam, przy drodze, nad rzeką. Przyjeżdżali tu do nas i Niemcy, i Czesi, i wasi… Teraz nie ma, wszystko rozwalone. To przez pieriestrojkę…

Kiedyś…

Czesi przyjeżdżali skodami. Niemcy wartburgami lub trabantami. Stawiali namioty na kempingu i spędzali tu kilka dni w drodze na wschodnioeuropejską riwierę. My, Polacy, schodziliśmy z gór. Po dwóch tygodniach zdobywania bałkańskich szczytów, po biwakach nad jeziorkami leżącymi wyżej niż nasze tatrzańskie szczyty, po jedzeniu konserwy z makaronem i chleba z dżemem, i po długiej, nudnej i koszmarnie skwarnej drodze sprowadzającej z natury do cywilizacji, tu kończyliśmy górską część wyprawy. I tu czekały nas nagrody: prysznic, ciepłe noce, knajpiane jedzenie. A wszystko to w księżycowym krajobrazie maleńkiej wioski z domkami poprzyklejanymi do ścian wąwozu, który zdaje się być wypłukany w żółtym piasku. I najlepsze na świecie wino: Mełnik 13.

Teraz…

Znaleźliśmy dawny kemping. Kupy gruzu znaczą jeszcze miejsca, gdzie stały zabudowania. Wokół sterty śmieci. Para chirurgicznych rękawiczek umożliwiła wysprzątanie miejsca na tyle, by postawić namioty. Kąpiel w potoku malowniczo podcinającym piaskową skałę. Woda ciepła. Pełni wiary w człowieka zostawiliśmy cały nasz dobytek pod opieką przyrody. I ruszyliśmy odkryć na nowo Mełnik. I Mełnik 13.

Ślady wielkości

Miejscowość jest maleńka. Rozreklamowana już w świecie, ale nie zadeptana tak, jak nadmorskie kurorty. Sporo zagranicznych gości, trochę przyjezdnych Bułgarów. Wszyscy wędrują tymi samymi ścieżkami, to w górę, to w dół. Oglądają ruiny dawnych cerkwi, dawnych domów. Aż trudno uwierzyć, że sto lat temu z okładem było to znaczące miasto na handlowym szlaku. Stało tu 1300 domów, a duchową opiekę zapewniało mieszkańcom aż 70 cerkwi. Wojny bałkańskie, potem światowe, wreszcie odcięcie od naturalnego handlowego zaplecza żelazną kurtyną sprawiły, że miejscowość podupadła. Teraz, pomału budzi się do nowego życia. Byt zapewnią mieszkańcom turyści.

Przeczytaj także...

Piryn. W drodze na Wichren

Autorka: Anna Ochremiak

Do białych skał można się przyzwyczaić, ale ogromna połać śniegu (słońce nawet na tej wysokości przygrzewa mocno) robi wrażenie. Na jej skraj zeszło dwoje ludzi. Wyglądają jak dwa małe punkty na szaroburym tle.

Hercegkút. Piwniczki z winem na stokach gór

Autorka: Małgorzata Raczkowska

Po obu stronach drogi, w dochodzących do wioski stokach gór Zempleńskich, znajdują się dwie równoległe wioski: rzędy piwniczek, wykutych w wulkanicznym tufie. Jedna obok drugiej, jedna nad drugą – są ich dziesiątki w zwartej, gęstej zabudowie.

Chargé. Rodzinna winnica ma już 500 lat

Autorka: Anna Derecki

Rodzina Plou założyła winnicę w 1508 roku. Przez wieki przechodziła ona z ojca na syna. Plou są producentami niezależnymi, sami winnicę uprawiają, sami zbierają winogrona, produkują wino i sami je sprzedają.

Poczytaj więcej o okolicy:

Piryn. W drodze na Wichren

Piryn. O ludziach w górach i o schroniskach

Czudnite Mostowe. Naprawdę piękne mosty