Ciekawostką wartą odnotowania jest fakt, że Skotniki należały do rodziny Bogoria-Skotnickich bez przerwy od XII w. do 1944 r. Nieczęsto w naszej niespokojnej historii można odnotować tak długie „zasiedzenie”.
W północnej części Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego leży Ląd – wioska z zabytkowym zespołem opactwa pocysterskiego. Z daleka widać wzbijające się w niebo ponad wierzchołkami drzew trzy wieże barokowego kościoła.
Kubatura budynków jest dwa i pół raza większa od Wawelu. Amatorskim aparatem fotograficznym można zarejestrować jedynie fragmenty tego monumentalnego obiektu...
Wchodząc przez bramę klasztorną na dziedziniec, a potem we wnętrzu kościoła, byłam zaskoczona ostrym zestawieniem kolorów, świeceniem i błyszczeniem we wszystkich odmianach. Przyzwyczajeni jesteśmy do obiektów zabytkowych o spokojniejszych, spatynowanych barwach; a tu taki natłok kolorów...
Słabe, nieurodzajne tereny w Dolinie Baryczy, pokryte gęstymi lasami, zagospodarowali w przeszłości (od XIII w.) Cystersi, budując stawy i wprowadzając hodowlę ryb. Dziś dawne jazy, przepusty i michy – zabytki techniki – nie konserwowane, niszczeją.
Opactwo Cystersów w Szczyrzycu koło Limanowej istnieje nieprzerwanie od 1234 roku, ale należy do mniej znanych, o czym może świadczyć fakt, że klasztor został pominięty w Nowej Encyklopedii Powszechnej PWN wśród kilkunastu cysterskich w Polsce.
Olbrzymi zespół klasztorny w Kołbaczu był pierwszą świątynią wybudowaną na Pomorzu z cegły, która przywędrowała tutaj wraz z Duńczykami. Zakon rozpoczął budowę klasztoru w 1210 r.