Wszystkie cztery wittenberskie budowle wpisane na listę UNESCO związane są z reformacją. Najważniejszy jest Dom Lutra w dawnym klasztorze augustiańskim, największe na świecie muzeum reformacji z niemal tysiącem obiektów.
Kościół jest unikalny w całej swojej substancji: wybudowany w końcu XVI stulecia, wyposażony w pierwszej połowie XVII w. w stylu późnego renesansu (manieryzmu), widzimy dzisiaj właściwie bez większych zmian.
Kto wędruje śladami Marcina Lutra, musi odwiedzić zamek Wartburg w Turyngii. To tutaj właśnie, Luter przez dziesięć miesięcy tłumaczył Biblię na język niemiecki. Zresztą, zamek jest wart odwiedzin nie tylko ze względu na Lutra.
Przez całe trzy dni na starym mieście będzie pobrzmiewać renesansowa muzyka a około dwa tysiące gości weselnych w strojach z epoki zaludni place i ulice. Przewiduje się, że spektakl obejrzy 10 tys. widzów.
W oparciu o odpowiednie „artykuły” protestanci mogli zbudować jeden kościół w wolnym mieście królewskim. Kościoły te nazwano artykularnymi, a budowano je z najtańszego materiału – drewna. Taki właśnie kościół powstał w Kieżmarku (Kežmarok). Dziś jest na liście UNESCO.
Burzliwa była historia Kieżmarku (Kežmarok), burzliwe było również i życie religijne. Mieszkańcy przechodzili to na wiarę ewangelicką, to katolicką. Z rąk do rąk przechodził też kościół Świętego Krzyża.
