Końcem stulecia na lidera tak definiowanego filipińskiego ruchu narodowego wysunął się José Rizal (1861?1896). Jak wielu aktywistów narodowych ukształtowany naturalnie w kulturze europejskiej. W Europie spędził też dziesięć lat.
Trwająca zaś łącznie kilka stuleci kulturowa hispanizacja Filipin, choć sama w sobie niewątpliwie głęboka, rzecz jasna nigdy, jako starego kraju azjatyckiego, nawet nie zbliżyła się do poziomu Ameryki Środkowej czy Południowej.
Ścisłe centrum lśniące czystością, tu i ówdzie niemal wypolerowane na błysk, uporządkowany uliczny ruch samochodowy, mnóstwo różnokolorowych kwiatów i kwiatowych dekoracji, a przede wszystkim mili acz niespecjalnie wylewni mieszkańcy...
Jedno z najważniejszych współczesnych muzeów archeologicznych na świecie prezentuje cywilizację trojańską. Stanęło nieopodal wejścia do ruin starożytnego miasta Troja i pokazuje 5 tys. lat historii!
Przybywających po raz pierwszy do Azji Południowo-Wschodniej zwykle uderza barwna mieszanka etniczna charakterystyczna dla jej wielkich miast, zaś w obrębie tychże niekiedy na dodatek mocno dywersyfikująca się od siebie komponentami...
Wykopaliska świadczą o umiejętności podziału pracy i archaicznej wiedzy inżynieryjnej, którą musieli posiadać budowniczy. Takie odkrycie każe zrewidować wiedzę o rozwoju człowieka!
W Nazarecie zauważymy nietypowy chrześcijańsko-muzułmański charakter. Teraz populacja składa się z chrześcijan, muzułmanów i Żydów. Chrześcijanie należą do różnych obrządków.
W krajobrazie miasta wyróżnia się jedna budowla. To świątynia bahaitów położona wśród ukwieconych perskich ogrodów. Ogrody Bahaitów to najczęściej odwiedzane miejsce w Hajfie.
W 13 roku p.n.e. Cezarea stała się stolicą Judei i oficjalną siedzibą rzymskich gubernatorów. Jednym z nich był Poncjusz Piłat. W czasie prac archeologicznych znaleziono kamień z inskrypcją wymieniającą jego nazwisko...
Tradycja Drogi Krzyżowej narodziła się w Jerozolimie w czasach bizantyjskich. Rozpowszechniła się w okresie krucjat. W całym świecie chrześcijańskim było to zasługą franciszkanów.