Śmierć Henryka Pobożnego w bitwie pod Legnicą odsunęła zjednoczenie ziem polskich po rozbiciu dzielnicowym o wiek bez mała. W dodatku – już bez Śląska. Książę, według legendy, zginął właśnie tu. Został pojmany przez Tatarów i ścięty.
Do zatrzymania się w Wierzbnej skłoniła mnie przede wszystkim informacja, że na terenie parku znajduje się zespół pięciu kamiennych krzyży pokutnych. Niestety, park pałacowy otoczony murem, wstęp wzbroniony.
Budowa odbywa się powoli z powodu ograniczonych środków oraz ze względu na oraz konieczność wykuwania każdego detalu architektonicznego osobno, gdyż wiele na oko takich samych elementów, jest w rzeczywistości niepowtarzalnych.
Z planowanych dwu wież, wzniesiono, zresztą etapami, tylko północną. To ona jest obecnie tą najwyższą. Ale dopiero od roku 1835, po przebudowie przez budowniczego Františka Filousa wieży uszkodzonej w trakcie pożaru od pioruna.
Po kasacie zakonu kościół stał się siedzibą parafii. Sam klasztor władze pruskie sprzedały wymiarowi sprawiedliwości i do dziś w jego budynkach znajdują się zakłady penitencjarne. Obecnie to Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy.
Cenne polichromie, mimo upływu wieków, są w doskonałym stanie. To zasługa braku ogrzewania. W zimie nie odprawia się tu nabożeństw. Wierni wracają dopiero z nadejściem wiosny.
Rezultaty są wspaniałe. Dobudowano, stosując materiały takie jak w czasach Santiniego, wschodni, wirydarz z krużgankami wychodzącymi na ogrodowe patio. Tylko doświadczone oko może zauważyć, że dachówka na krużgankach jest nieco jaśniejsza niż na zachodnich.
Początek temu miejscu dał, fundując tu w 1144 roku, klasztor, jeszcze książę, późniejszy czeski król Władysław II (Vladislav, ok. 1110-74) z dynastii Przemyślidów. W ramach zasiedlania pustych obszarów królestwa.
W odbudowanym po I wojnie klasztorze zamieszkało Zgromadzenie Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu. I dziś tam mieszkają nazaretanki prowadząc przedszkole i szkołę podstawową. W budynku jest „okno życia” dla niechcianych dzieci.
Najciekawsze w Pilźnie, przynajmniej dla mnie, jest Stare Miasto oraz jego najbliższe otoczenie. Najważniejsze zabytki znajdują się na obszarze niegdyś otoczonym murami obronnymi, dziś pasem ogrodów (sadów) podobnych do krakowskich plantów.
